Samochód osobowy w firmie i sposoby jego rozliczenia to zagadnienie
wzbudzające niemałe zainteresowanie wielu podatników, za sprawą wielu
ograniczeń w zaliczaniu poniesionych wydatków do kosztów uzyskania przychodu i
odliczenia VAT. Poniżej zatem krótki przewodnik po świecie przepisów dotyczących
tego zagadnienia.
Ogólnie rzecz ujmując mamy następujące sposoby ujmowania
samochodu w rozliczeniach firmy ze względu na jego formę własności i sposób
wykorzystywania:
1. samochód firmowy wykorzystywany wyłącznie do celów
firmowych
2. samochód firmowy wykorzystywany zarówno do celów
firmowych jak i prywatnych – czyli tzw. „mieszanych”
3. samochód prywatny wykorzystywany również do celów
firmowych
SAMOCHÓD UŻYTKOWANY WYŁĄCZNIE DO CELÓW FIRMOWYCH
W przypadku pierwszym, czyli gdy samochód jest własnością
firmy i jest wykorzystywany wyłącznie na potrzeby firmy przedsiębiorca ma prawo
do pełnego odliczenia VATu z wydatków związanych z nabyciem i eksploatacją auta
oraz zaliczenia 100% wydatków na eksploatację do kosztów uzyskania przychodów. Przedsiębiorca
musi jednakże wykazać Urzędowi Skarbowemu, że pojazd bezsprzecznie nie jest
wykorzystywany na potrzeby prywatne właściciela firmy lub innych osób. Wiąże
się to ze zgłoszeniem pojazdu do US na druku VAT-26, prowadzeniem na bieżąco szczegółowej
ewidencji przebiegu pojazdu wraz ze stanami licznika kilometrów oraz ustaleniem
zasad użytkowania pojazdu przez pracowników w formie regulaminu. Warto
korzystać też z innych możliwości, jak np. montaż urządzeń GPS w samochodzie. Samochód
nie powinien również być parkowany w miejscu, które sugerowałoby jego
wykorzystywanie do celów prywatnych, np. przy domu pracownika.
Przypadek ten jest wątpliwy gdy np. przedmiotowy pojazd jest
jedynym samochodem przedsiębiorcy, zachodzi bowiem wysokie prawdopodobieństwo,
że jest on wykorzystywany również na potrzeby prywatne. To właściciel firmy
musi wykazać w trakcie kontroli z US, że samochód jest wyłącznie wykorzystywany
w firmie. W przypadku wątpliwości mogą zostać zastosowane sankcje karne.
SAMOCHÓD UŻYTKOWANY W CYKLU MIESZANYM
Z tego powodu przedsiębiorcy zwykle decydują się na
określenie tzw. mieszanego sposobu wykorzystywania pojazdu firmowego – do celów
firmowych i prywatnych. Nie mamy tutaj obowiązku prowadzenia ewidencji
przebiegu pojazdu – czyli tzw. kilometrówki, ani zgłaszania samochodu w Urzędzie
Skarbowym. W zamian za swobodę użytkowania auta traci się prawo do odliczenia
50% VATu od paliwa i innych kosztów eksploatacyjnych, a w ciężar kosztów uzyskania
przychodu może być zaliczone tylko 75% poniesionych wydatków (wraz z
nieodliczonym VATem). Limit 50% odliczenia VATu dotyczy również początkowego
nabycia pojazdu. Nieodliczona część VATu powiększa natomiast wartość początkową
pojazdu.
SAMOCHÓD PRYWATNY W UŻYTKOWANIU FIRMOWYM
Przedsiębiorca ma również opcję wykorzystywania swojego prywatnego
na potrzeby działalności gospodarczej, bez wprowadzania go do majątku firmy. Wydatki
eksploatacyjne i ubezpieczenie mogą być tu ujmowane w koszty w wysokości 20%
wartości faktur. Nie trzeba prowadzić „kilometrówki” ani zgłaszać samochodu do
US. Limit odliczenia VAT od wydatków eksploatacyjnych auta prywatnego używanego
również na potrzeby firmy jest tu taki sam jak przy cyklu mieszanym użytkowania
samochodu firmowego, czyli 50%. Resztę nieodliczonego VATu doliczamy do
wartości netto wydatków i 20% nieodliczonego VATu również trafia do kosztów.
POZOSTAŁE ISTOTNE ZAGADNIENIA
Jeżeli przedsiębiorca nie jest Vatowcem, całość wartości
faktur wraz z VATem uwzględnia w kosztach uzyskania przychodów, z zachowaniem
limitu procentowego odliczeń – 100%, 75% lub 20%.
Pozostaje do omówienia kwestia ujęcia w koszty nabycia
samochodu na rzecz przedsiębiorstwa. Jeżeli kupujemy samochód używany o
wartości nieprzekraczającej 10 tys. zł. możemy ująć go w koszty jednorazowo,
jeżeli ta wartość przekracza 10 tys. zł. uwzględniamy samochód jako środek
trwały, a kosztami w tym przypadku będzie amortyzacja. Cenę nabycia, po której
wprowadzamy samochód do ewidencji środków trwałych stanowi cena zakupu wraz z
kosztami związanymi bezpośrednio z zakupem – np. kosztami dostawy, rejestracji.
Jest to wartość początkowa nabywanego auta, od której liczymy następnie
amortyzację (stawka przy amortyzacji liniowej to 20%). Wartości te są nieco
inne dla vatowców i nievatowców, gdyż ci drudzy nie mają możliwości odliczenia
VATu od nabycia pojazdu, a wartość początkową zwiększa się o ten nieodliczony
podatek, podobnie przy nieodliczeniu 50% VATu.
Od 2019 roku funkcjonują natomiast limity wartości pojazdów –
225 tys. zł dla samochodów elektrycznych i 150 tys. zł. dla pozostałych (spalinowych
i hybryd), powyżej których poniesione wydatki nie będą stanowiły podstawy do
ustalenia odpisów z tytułu zużycia środka trwałego, który uznajemy za koszty
uzyskania przychodów.
Istnieje również limit w odniesieniu do składek na ubezpieczenie
samochodu osobowego, których nie można ująć w koszty w części ustalonej odnośnie
wartości powyżej 150 tys. zł., jeżeli wartość samochodu do celów ubezpieczenia
tę kwotę przekracza. Dotyczy to składek zależnych od wartości pojazdu, takich
jak AC.
Limit 150 tys. zł. funkcjonuje również w stosunku do umów leasingu
i podobnych. Nie można ująć w koszty dotyczących
samochodu osobowego opłat wynikających z umowy leasingu, umowy najmu,
dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, w wysokości
przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej kwota
150.000 zł pozostaje do wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem
tej umowy.
Powyższe obostrzenia wynikają zarówno z ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych jak i od osób prawnych. Przepisy znajdziemy np. tu:
http://www.przepisy.gofin.pl/przepisy,3,13,13,700,237316,20200101,art-22-23-koszty-uzyskania-przychodow.html
Oraz tu: http://www.przepisy.gofin.pl/przepisy,3,14,14,673,229441,20200101,art-15-16m-koszty-uzyskania-przychodow.html
W tej i wielu innych sprawach zapraszamy oczywiście do
kontaktu z Biurem: https://profin.radom.pl/kontakt/
Najnowsze komentarze